Dag 4: sturing bij veranderingsprocessen

Voor een verandering is leiderschap nodig

 

Easycratie: nieuwe wegen vinden.

Vroeger was de term kennis is macht van toepassing  maar tegenwoordig heeft iedereen toegang tot die kennis. Daardoor is de Easycratie onstaan. Easycratie zijn bestaande mogelijkheden benutten, beter gebruik maken van aanwezige kennis, ruimte voor initiatieven van onderaf( de machthebber heeft niet alle wijsheid in pacht). Kennis delen levert tegenwoordig meer op dan kennis afschermen. Een goed voorbeeld is wikipedia die kennis bundelt geschreven door de zwerm.

Het doel van Easycratie is organisaties beter maken, werken leuker en gemakkelijker maken.

Door deze manier van denken is ook het crowdsourcing ontstaan: dit is een collectieve denktank voor iets. Allerlei vakmensen die meedenken. Zij denken mee met oplossingen en innovaties. Voor Easycratie is een veranderingsproces nodig...
 

Sturen bij veranderingsprocessen.

Het eerste gedeelte van de ochtend ging over de Hiërarchie zoals wij hem kennen: landelijk overheid, bestuur, directie, leraren, leerlingen, ouders. Dit schema  geeft goed weer hoe het nu gaat. Iedereen heeft een baas en speelt de baas en probeert zo invloed uit te oefenen.

Michael Fullan heeft daar de volgende visie over. Verandering werkt niet als keten wordt doorbroken.

Whole system approach: zorg dat allen partijen even belangrijk zijn.

Om verandering te kunnen doorvoeren zijn alle partijen van belang.

 

 

 

 

 

Je hebt verschillende leiderschapsmodellen. Wij hebben ons verdiept in twee modellen

Het Angelsaksisch model: vertrouwen is goed, controle is beter.

Het Rijnlands model: inspiratie door zelfvertrouwen.

 Hieronder hebben we de twee modellen geanalyseerd en onderverdeeld in categorieën

	Rijnlands	Angelsaksisch
Basishouding	Meer ruimte voor overleg. Kleinschaligheid. Ook oog voor andere zaken dan het belang van de aandeelhouder alleen.	Dingen worden opgelegd van boven. Aanhouder is de baas. Duidelijk wie de baas is en wie verantwoordelijkheid heeft. Centraal staan geld macht en heldendom. Coördinatie door regels. Weinig vertrouwen in individu
Aansturing	De manager als meewerkend voorman.	Aanhouder is de baas.
Professionele ruimte	Meer waardering voor vakmanschap, kwaliteit en geluk	Geld is de enige maatstaf. beperkt werkgebied. Groeimogelijkheden in het klimmen van de hiërarchie.
groeimogelijkheden	Alles gericht op de lange termijn.	Het doorvoeren van. Gericht op korte termijn winst
Omgaan fouten	Slecht winstgevende bedrijven worden kunstmatig in stand gehouden.	In staat om zich steeds te vernieuwen.
Nadelen	De overleg cultuur zorgt voor een trage besluitvorming en soms zelfs voor besluiteloosheid. Er is minder onderneming schap en minder drang om te excelleren. Gevaar voor hobbyisten.  Voorzichtig en saai vanuit historisch perspectief.	Wie niet presteert wordt ontslagen. Heeft in veel landen geleid tot grote verschillen tussen arm en rijk. De huidige crisis is veroorzaakt door eenzijdige focus.
Voordelen	Werkplezier van de werknemers.	Het is volstrekt duidelijk wie de baas is en wie welke verantwoordelijkheden heeft. Wie excelleert krijgt meer loon.

 

Een andere visie op het leiderschap is die van Jim Spilane:

 

Leiderschap gaat om beïnvloeding. Beïnvloeding van gedrag, emotie en diepere waarde(cultuur op school).

Leiders en volgers zorgen voor leiderschap. Door dit te spreiden krijg je concreet handelen.

Leiderschap gaat niet alleen om de persoon maar ook de situatie waarin je begeeft. Dus welke kant wil directie op en wat kan jouw rol daarin zijn.

 

 

 

"Leiderschap verwijst naar die activiteiten die ofwel

begrepen worden door, ofwel ontworpen worden door organisatie leden met het oog op het beïnvloeden van de motivatie, de kennis, de emotionele betrokkenheid en het handelen van andere organisatieleden, ten dienste van het veranderen van het kernproces van de organisatie."

Definitie van Spilane

Al die leiderschap vindt zich plaats in een professionele ruimte. Zo heb je bewegingsruimte waar je rekening mee moet houden.
Bewegingsruimte houdt in hoeveel invloed je hebt of kunt  uitoefenen in de werkprocessen. Je moet ook de ruimte krijgen om leiderschap uit te voeren.
In een professionele ruimte mag je ook uitgaan van zelfsturend vermogen. Wij kregen een filmpje te zien wat duidelijk maakt dat mensen van zichzelf uit zelfsturend vermogen hebben. Je kunt daardoor ook uitgaan van bepaalde verwachtingen in een professionele ruimte.

Als je nadenkt over die professionele ruimte welke vrijheden en verantwoordelijkheden zouden collega's dan mogen krijgen als je bijvoorbeeld een tablet wilt invoeren in het onderwijs? Deze opdracht hebben we uitgedacht en onderstaand schema geeft weer wat volgens ons de vrijheden en verantwoordelijkheden zijn van collega's

Vrijheid	Verantwoordelijkheid
Ervaren hoe het werkt. Ontdekken wat er aan aanbod is. Vrijheid in de momenten waarop.. ( zelf in mogen plannen) In gebruik en klassen managment ( plek, bij welke les, op welke manier)	Kennis en inzicht in digitale middelen. Structureel in de klas toepassen. Intrinsieke motivatie van vernieuwingen. Doel van team; twee keer per week.

 Hoe geef je vervolgens sturing aan bovenstaande als het niet loopt?

Je vraagt je af, hoe komt het dat het niet loopt? Vervolgens begeleiding of in gesprek gaan met, bevragen naar probleem, achterhalen waar het probleem ligt.. Actie>Reactie. Enthousiast overbrengen en blijven.  

Je kunt elkaar ook versterken: je versterkt elkaar door je leiderschap te verspreiden. De rest volgt..

verspreid leiderschap:

Je versterkt je leiderschap door 4 elementen: toekennen van leiderschap: je wordt gevraagd en daarbij iets van je verlangd. Verwerven: door kennis te laten zien kun je een leider worden. Situatie: je bent op dat moment op de juiste plek. Ervaren professionele ruimte: ervaringen opdoen door ervaring wordt je leider.

Wie wordt de leider: dit kan door naar de kenmerken te kijken: kwaliteit, ervaring, uit te voeren werkzaamheden.

In de professionele ruimte waarin leiderschap verspreid is kun je toch sturing geven door doelen te stellen, middelen te geven en ze laten verantwoorden.

 
Doelen stellen: Maak duidelijke afspraken met elkaar.
Middelen geven: stel kaders waarbinnen initiatief mogelijk is en omschrijf wat je niet wilt.
Verantwoorden: doe dit in een dialoog met elkaar.

Wat ook belangrijk is dat mensen plezier in dingen hebben( fun theorie)

 

Persoonlijke en professionele ontwikkeling

Als easycratie nu al een stroming is wat betekent dat voor ons stelsel wat betreft betalingen, vergoedingen voor taken? Na het lezen van de theorie vraag ik me dit wel af. De toekomst zal het uitwijzen. Gaan mensen vergoedingen vragen voor advies?
 

 Na het lezen en bestuderen van de theorie bedenk ik me hoe ik mijn leiderschap in ga vullen. Hoe ga ik sturing in de praktijk brengen? Door meer draagvlak te creëeren bij collega's en ze goed te betrekken in het gehele proces. Mijn leiding kan ik spreiden om zo ook meer draagvlak te creëeren. Ik zie verschillende stromingen door professionele ruimte.
 
Ik zie dingen van het Rijnlandsmodel en het Angelsaksisch model terug.

Vertaling onderwijs:

In het onderwijs zie ik beide modellen terug, Rijnlandsmodel zie ik terug in de vormen van overleg waarin iedereen mee denkt en op lange termijn doelen uitvoert. Er is werkplezier bij werknemers, ruimte voor vakmanschap. Geeft werknemers vertrouwen. Fouten maken mag. Als iets niet werkt wordt het toch lange tijd stand gehouden.

Het Angelsaksisch model zie ik terug aan de opbouw van zeggenschap. Directie houdt eindverantwoordelijkheid. Fouten worden afgestraft door ontslag. Er wordt geen vertrouwen gegeven. Prestatie gericht. Klimmen hiërarchie( LB-functie)

Vertaling klas:

Angelsaksisch model: De leerkracht heeft eindverantwoordelijkheid. De rol van de leerkracht" ik zeg hoe het moet, leerling volgt". Prestaties tellen. Verschuiving naar Rijnmodel: meer coachend dan leidend, meer ruimte om fouten te kunnen maken.